XXXI Forum Ekonomiczne w Karpaczu to wydarzenie, które gromadzi liderów politycznych, gospodarczych i społecznych. Na przestrzeni swojej trzydziestoletniej historii Forum Ekonomiczne, organizowane przez Fundację Instytut Studiów Wschodnich, ewoluowało z małej konferencji w największe i najbardziej znane międzynarodowe miejsce spotkań liderów polityki, gospodarki, samorządu oraz wybitnych przedstawicieli świata kultury i nauki. Dzisiejsze Forum Ekonomiczne to przestrzeń do dialogu, która dzięki swojemu niepowtarzalnemu klimatowi jest jednym z najchętniej odwiedzanych przez elity polityczno-gospodarcze miejsc w Europie. A obecność i zmniejszony dystans do prezesów oraz właścicieli największych polskich i zagranicznych przedsiębiorstw stwarza niespotykaną atmosferę Forum. Konferencja ma bogaty zasób merytoryczny, a padające na Forum kluczowe wypowiedzi są szeroko komentowane i stanowią istotną część debaty publicznej. Forum Ekonomiczne w Karpaczu nie bez przyczyny określane jest mianem „Davos Wschodu” jako europejski głos w debacie nad sprawami Europy i świata.
Hasłem przewodnim tegorocznej edycji jest „Europa w obliczu nowych wyzwań”. Pierwsze pytanie, jakie się nasuwa, to czy tylko Europa stoi w obliczu nowych wyzwań, czy cały świat, bez względu na położenie geograficzne, polityczne czy sytuację gospodarczą? Zmiany wywołane dwoma latami pandemii Covid-19, agresją Rosji na Ukrainę i przyspieszającymi zmianami klimatycznymi, nadały głębszy sens i szerszy zakres podstawowym pytaniom: Czy transformacja energetyczna jest nieuchronna i jaki jest jej właściwy kierunek? Czy kraje Wspólnoty są w stanie przemówić wspólnym głosem, by utrzymać swoje pozycje na arenie międzynarodowej i czy wspólne kształtowanie postpandemicznego świata jest jeszcze możliwe?
Wojna we wschodniej części Europy, niewyobrażalne wydarzenie, żeby w tych czasach, zdawałoby się – w mocno rozwiniętej świadomości społecznej, doszło do regularnej, na wskroś archaicznej w swoim zakresie i formie agresji jednego narodu na drugi. Globalizacja świata sprawia, że żadna jego część nie jest obojętna wobec tego, co dzieje poza nią. Od wybuchu wulkanu po klęski i żywioły, a co dopiero mówić o wojnie.
Dwuletnia walka z pandemią zdawała się jednoczyć świat i siły do walki z wirusem. Na wszystkich szczeblach spotkań ekonomicznych, naukowych, politycznych dyskutowano o dystrybucji szczepionek, ujednoliceniu procedur zabezpieczenia przed rozprzestrzenianiem się choroby. Naukowcy, socjolodzy i psychologowie pracowali nad skutkami pandemii i sposobami kształtowania postpandemicznego świata.
Agresja Rosji na Ukrainę odsunęła na dalszy plan te kwestie. Wojna we wschodniej części Europy postawiła świat przed wieloma istotnymi wyzwaniami. Dla krajów Wspólnoty sprawdzianem stało się zapewnienie bezpieczeństwa krajom członkowskim. Istotna wydaje się również kwestia ujednolicenia polityki migracyjnej i niesienie skutecznej długofalowej pomocy uchodźcom przybyłym z Ukrainy do Unii. Czy forma pomocy uchodźcom, jaka miała i ma miejsce w Polsce, sprawdzi się na całym świecie? Problemy migracyjne od zawsze nękają społeczności. Czy np. kraje bliskiego wschodu pomogą emigrantom na swoich terenach, tak jak Polacy pomogli Ukraińcom, przyjmując ich do swoich domów i dzieląc się z nimi rynkiem pracy oraz opieką społeczną, nie izolując ich w obozach i ośrodkach kwarantanny?
Globalizacja świata widoczna jest w codziennym życiu poprzez wymieszanie kulturowe, podobny styl życia bez względu na szerokość geograficzną, warunki klimatyczne czy kulturowe. W czasie wojny pokazała jeszcze jedno oblicze – splątanego systemu zależności energetycznych i gospodarczych. Już pandemia Covid-19 zachwiała systemem produkcji wielu dóbr, przerywając łańcuchy dostaw. Dla rządów wielu krajów sprawdzianem stało się zapewnienie bezpieczeństwa swoim krajom – militarnego, energetycznego i gospodarczego. Kluczowym jest uniezależnienie się od rosyjskich surowców, szczególnie energetycznych. W obliczu wojny i postępujących zmian klimatycznych można domniemywać, że transformacja energetyczna jest nieuchronna i nie da się już dłużej odraczać strategicznych decyzji. Kluczowe stają się inwestycje w odnawialne źródła energii, jako podstawa do bycia niezależnym od surowców z Rosji. Odpowiedzią na nowe wyzwania stał się unijny pakiet „Fit for 55”, którego celem jest wzmocnienie pozycji UE jako światowego lidera klimatycznego. Ambitne założenia pakietu mają niezwykle istotne znaczenie dla przyszłych pokoleń. Mogą jednak nieść za sobą negatywne skutki gospodarcze, polityczne oraz paradoksalnie środowiskowe.
Te problemy, wyzwania są głównymi tematami debat, wykładów, rozmów ponad 4000 uczestników Forum. W programie konferencji omawiane są m.in. bezpieczeństwo, energetyka, inwestycje, innowacje i polityka międzynarodowa. Szczególne miejsce zajmuje tu rozszerzona ścieżka ukraińska, a w niej panele dyskusyjne, które dotyczą przede wszystkim partnerstwa Polski i Ukrainy, finansowania odbudowy ukraińskiej gospodarki, czy pozycji Ukrainy w Unii Europejskiej. Padają tu ważne deklaracje, a opinie uczestników cytowane są przez światowe media oraz omawiane przez środowiska ekspertów. To europejski głos w debacie nad sprawami świata.
Organizatorzy od lat starają się budować przyjazny klimat dla rozwoju współpracy politycznej i gospodarczej między państwami Unii Europejskiej i ich sąsiadami. W wypełnianiu swojej misji Forum jest niezależne i bezstronne. Instytut Studiów Wschodnich zadbał o warunki sprzyjające wymianie poglądów i dyskusjom. Fakt, że Karpacz jest niewielki i oddalony od Warszawy, daje szanse na to, że uczestnicy łatwiej się zidentyfikują, a jednocześnie będą mniej skorzy do szybkiego opuszczenia miejsca konferencji.
Obradom i spotkaniom biznesowym Forum Ekonomicznego od lat towarzyszy bogata oferta wydarzeń kulturalnych, stanowiąca integralną część Forum. W czasie każdej edycji odbywają się koncerty, spotkania autorskie, promocje książek, wystawy, projekcje filmowe i wieczory regionalne. Ponadto goście będą mieli okazję wziąć udział w programie rekreacyjnym, w którym przewidziane zostały atrakcje turystyczne, kulinarne oraz prezentacja istotnych historycznie miejsc regionu.
W czasie wydarzenia, jak co roku, zostaną wręczone nagrody Forum Ekonomicznego w kategoriach: Człowiek Roku, Firma Roku oraz Organizacja Pozarządowa Europy Środkowo-Wschodniej. W Forum bierze udział ponad 4 tys. gości z Europy, Azji Centralnej i USA.
Urszula B. Krawczyk
Fot. Instytut Studiów Wschodnich