Wywiad z dr Aleksandrą Hadzik, Prezes KRUS
Pani Prezes, z przyjemnością gościmy Panią ponownie na łamach Magazynu Czerwona Szpilka.
Bardzo dziękuję za zaproszenie.
Spotykamy się przy okazji XXXI Forum Ekonomicznego w Karpaczu, które w tym roku przebiega pod hasłem: Europa w obliczu nowych wyzwań. Te wyzwania dotyczą też rolnictwa.
Dokładnie tak. Myślę, że wszyscy wiemy i doświadczamy tego, że wojna w Ukrainie ma wpływ na wiele sektorów gospodarki, w tym również na sektor rolny. Rozwiązanie problemów, które rodzi konflikt zbrojny, stanowi ogromne wyzwanie nie tylko dla Europy, lecz także całego świata. Uważam, że w ostatnich miesiącach doświadczamy tego, że Silna wieś to Silna Polska. Jesteśmy wdzięczni polskim rolnikom za ich ciężką pracę, za to, że są gwarantem bezpieczeństwa żywnościowego naszego kraju. Cieszy mnie, że w wielu obszarach otrzymują zasłużone wsparcie od rządu i instytucji do tego powołanych, w tym Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
Mówi Pani o ostatnich zmianach w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników?
Jak najbardziej, chociaż oczywiście Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego już od ponad 30 lat realizuje swoje ustawowe zadania, w tym m.in. z zakresu prewencji wypadkowej. Zawsze z satysfakcją i dumą podkreślam, że dzięki działaniom Kasy liczba wypadków w gospodarstwach rolnych na przestrzeni lat zmniejszyła się o 80 procent. Są to działania wieloletnie, realizowane systematycznie
i przynoszące zamierzone efekty. Będziemy też podejmować, tak jak Pani wspomniała, nowe działania w ramach rozwiązań, które przyniosła nowelizacja ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Czy może Pani powiedzieć, jakie najważniejsze zmiany przyniosła ta nowelizacja?
Przede wszystkim chcę podkreślić, że są to bardzo korzystne zmiany dla rolników, o niektóre z nich postulowały środowiska rolnicze i sami rolnicy. Najbardziej oczekiwana zmiana to prawo do wypłaty emerytury rolniczej w pełnej wysokości bez konieczności zbywania gospodarstwa rolnego. Oznacza to, że rolnicy mogą pracować i jednocześnie otrzymywać swoją emeryturę rolniczą tak samo, jak dzieje się to w przypadku emerytów pobierających świadczenie z ZUS. Rolnik emeryt nie musi wyzbywać się gospodarstwa rolnego, jak miało to miejsce dotychczas, żeby mieć prawo do wypłaty emerytury rolniczej w pełnej wysokości. Ustawa rozszerzyła też katalog osób podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników. Obecnie rolnicy i domownicy, którzy podlegają ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie z mocy ustawy – czyli prowadzą działalność rolniczą w gospodarstwie rolnym o powierzchni powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny produkcji rolnej – nadal mogą posiadać to ubezpieczenie, mimo objęcia ich ubezpieczeniem społecznym w ZUS z tytułów pobierania świadczenia integracyjnego lub stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu, czy też przygotowania zawodowego dorosłych, pobierania stypendium w okresie odbywania studiów podyplomowych, czy pełnienia czynnej służby wojskowej jako żołnierz niezawodowy lub odbywania służby zastępczej. Rolnicy i domownicy, którzy zostali wyłączeni z ubezpieczenia społecznego rolników z uwagi na objęcie ubezpieczeniem powszechnym w ZUS, mogą w KRUS złożyć wniosek o przywrócenie do ubezpieczenia w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
Zmian w ustawie jest więcej, nie sposób o nich wszystkich teraz opowiedzieć, ale chciałabym jeszcze wspomnieć o dwóch rozwiązaniach. Od 1 stycznia 2023 roku Kasa będzie mogła kierować na rehabilitację leczniczą także osoby uprawnione do emerytury rolniczej – do tej pory z tego świadczenia mogły korzystać jedynie osoby objęte ubezpieczeniem społecznym. Z kolei drugie rozwiązanie pozwoli Kasie, również od 1 stycznia 2023 roku, na kierowanie do Centrów Rehabilitacji Rolników ubezpieczonych opiekunów osób niepełnosprawnych. Opieka nad osobami niepełnosprawnymi wymaga ogromnego zaangażowania oraz wysiłku, dlatego celem tych turnusów będzie poprawa kondycji psychofizycznej i jakości życia także opiekunów.
To bardzo ciekawa zmiana. Myślę, że wiele kobiet opiekujących się swoimi najbliższymi w gospodarstwie rolnym może z niej skorzystać.
Mam taką nadzieję i już teraz zachęcam Panie do skorzystania z tej możliwości i zadbania o swoje zdrowie. Opieka nad osobami niepełnosprawnymi może być bardzo wyczerpująca zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Cieszy mnie, że rolniczki oraz rolnicy będą mieć szansę zadbać o siebie.
Mówiąc o działaniach na rzecz kobiet chciałabym zapytać o Radę Kobiet w rolnictwie,
w której Pani zasiada. To dosyć nowy organ, na czym polega jego działalność?
Rada Kobiet w rolnictwie została powołana przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w marcu 2022 roku. Do jej zadań należy m.in. analiza bieżącej sytuacji kobiet na obszarach wiejskich, rekomendowanie i podejmowanie inicjatyw w zakresie polepszania lub wzmacniania pozycji roli kobiet na obszarach wiejskich i ich aktywizacji, a także przeciwdziałanie dyskryminacji, zwłaszcza kobiet ze szczególnymi potrzebami; inicjowanie i wspieranie akcji społecznych, szkoleń, debat, konferencji oraz programów i kampanii społecznych, podnoszących świadomość społeczną w zakresie praw kobiet; wspieranie i rekomendowanie działań, mających na celu promowanie dobrych praktyk w rolnictwie i przetwórstwie, ekologicznej żywności, dziedzictwa i kultury wsi, pozytywnych aspektów życia na terenach niezurbanizowanych, podejmowanie innych działań bezpośrednio lub pośrednio związanych z szeroko pojętą sytuacją kobiet w rolnictwie i in.
To dość szeroki katalog.
To prawda, zadania są różnorodne, tak jak różne są członkinie Rady. Jest nas 30 z całej Polski, każda z własnymi pomysłami i inicjatywami, ale też z osiągnięciami na rzecz rolnictwa i społeczności lokalnych z obszarów wiejskich. Nasze spotkania są zawsze twórcze i mam nadzieję, że przyniosą wiele dobrego dla polskich rolniczek, jak również dla wszystkich kobiet zamieszkałych na terenach wiejskich. Z pewnością moje działania w Radzie skupią się na bezpieczeństwie pracy w rolnictwie, czyli na tym, co Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego propaguje od lat.