Różnice między wynikiem bilansowym a wynikiem podatkowym w spółkach prawa handlowego
Prowadzenie spółki prawa handlowego wiąże się z wieloma wyzwaniami. Jednymi z nich jest utrzymanie płynności finansowej, ale nie mniejszym jest zarządzanie wynikiem spółki. Na tej podstawie zarząd podejmuje decyzje o nakładach inwestycyjnych czy chociażby wypłacie dywidendy.
W swojej karierze zawodowej wielokrotnie otrzymywałam pytania od zarządów spółek, z którymi współpracowałam: Pani Agnieszko, jak to możliwe, że mamy wynik ujemny a płacimy podatek? Albo odwrotnie: Pani Agnieszko, mamy taki dobry wynik, a Pani nie policzyła nam podatku dochodowego do zapłaty? Jak to możliwe? Otóż obydwie sytuacje są jak najbardziej możliwe.
Idealnie byłoby, gdyby wynik podatkowy spółki był zgodny z bilansowym, ale w życiu jest to mało prawdopodobne. Zdarzają się jednak takie sytuacje i dotyczą bardzo małych spółek, najczęściej w początkowej fazie ich istnienia. Natomiast naturalnym stanem rzeczy jest fakt, że wynik podatkowy różni się od bilansowego, czasem znacznie. Kilka przykładów tego, kiedy firma może zapłacić podatek mimo tego, że jest na tzw. „minusie”. Zacznijmy od tego, że wynik bilansowy tworzą przychody i koszty dotyczących zdarzeń gospodarczych, które miały miejsce w firmie w danym okresie bilansowym. Podkreślę, że zdarzenie gospodarcze to nie tylko zakup i sprzedaż dóbr, ale również mnóstwo transakcji, które dotyczą funkcjonowania firmy, a które nie dzieją się podczas transakcji kupna – sprzedaży. Przykładem takich zdarzeń jest: amortyzacja środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, wyceny krótko i długoterminowych aktywów finansowych, naliczone odsetki od należności lub zobowiązań z tytułu pożyczek bądź obligacji, które nie zostały opłacone, zawiązane rezerwy, zarówno po stronie kosztów, jak i przychodów, bilansowa wycena walut. To katalog najczęściej spotykanych zdarzeń gospodarczych, które mają wpływ na wynik spółki, a nie są w sposób bezpośredni związane z działalnością gospodarczą podmiotu.
Dlaczego zatem spółka, mająca stratę bilansową może zapłacić podatek dochodowy? Kiedy taka sytuacja ma miejsce? Otóż, takich sytuacji może być całe mnóstwo, wystarczy, że w spółce pojawią się znaczne koszty z tytułu wyceny aktywów finansowych, które zgodnie z obowiązującymi przepisami nie są kosztem uzyskania przychodów, bądź zostaną naliczone odsetki z tytułu zadłużenia, które nie zostały opłacone na koniec okresu rozliczeniowego i tym samym nie mogą zostać zaliczone do kosztów podatkowych i w takim przypadku powstaje znaczna różnica pomiędzy wynikiem podatkowym a bilansowym.
Przykład:
Wynik bilansowy na koniec roku: – 25.000,00
Wycena (ujemna) aktywów finansowych: 50.000,00
Wynik podatkowy: 25.000,00 – od tej kwoty należy zapłacić podatek dochodowy.
Jak wspomniałam na wstępie, mogą występować również odwrotne sytuacje, czyli spółka wygeneruje dodatni wynik bilansowy i nie odprowadzi podatku dochodowego. Takie przykłady można mnożyć, ale najczęściej spotykane to dodatnia wycena aktywów finansowych, naliczenie odsetek od należności finansowych na koniec okresu rozliczeniowego, które nie zostały uregulowane lub zawiązanie rezerwy przychodowej. Te i wiele innych zdarzeń gospodarczych pozwalają poprawić bilansowy wynik, jednocześnie nie wpływając na podatkowy wynik spółki.
Przykład:
Wynik bilansowy na koniec roku: 25.000,00
Wycena (dodatnia) aktywów finansowych: 50.000,00 – czyli kwota, która nie jest przychodem opodatkowanym.
Wynik podatkowy: -25.000,00 – strata podatkowa, w tej sytuacji nie powstaje podatek dochodowy do zapłaty.
Czy sytuacje opisane wyżej często się zdarzają? W 99,9% firm wynik podatkowy różni się od bilansowego. Opisane wyżej przykłady stanowią niewielki procent możliwości, jakie rodzą wspomniane różnice pomiędzy wynikiem bilansowym a podatkowym w przedsiębiorstwie.
Jako księgowa z wieloletnim doświadczeniem, zdaję sobie sprawę, że dla większości społeczeństwa wyceny, rezerwy itd. to szeroko rozumiana inżynieria księgowa, z której nie wszyscy muszą posiadać wiedzę. W IC Partners Stratego S.A. każdego dnia wychodzimy naprzeciw wątpliwościom i oczekiwaniom naszych Klientów, dlatego chętnie pomożemy i wyjaśnimy wszelkie zawiłości podatkowo-księgowe. IC Partners Stratego S.A. znajdziecie Państwo na www.strategodk.pl
Agnieszka Jaroniec