Rankingi najcenniejszych marek świata są corocznie publikowane w mediach, a wartość tych najbardziej znanych wyceniana jest w miliardach dolarów. Mianem marki określa się zespół różnych elementów m.in. nazwę, logo lub inne znaki, które mają na celu budowanie rozpoznawalności przedsiębiorcy na rynku oraz oferowanych przez niego towarów lub usług.
Marki, które dziś uznawane są za najcenniejsze to efekt skutecznej realizacji biznesowej pewnego pomysłu, ale także właściwie i w odpowiednim czasie zaplanowanej strategii budowy samej marki, jej rozpoznawalności oraz ochrony.
Budując własną markę radziłabym zastanowić się nad kwestią znaku towarowego już na etapie tworzenia nazwy lub logo przedsiębiorstwa oraz oznaczeń produktów lub usług, które będą oferowane. W tym zakresie warto rozważyć współpracę z profesjonalnym pełnomocnikiem, który doradzi i krok po kroku przeprowadzi przez kolejne etapy rejestracji znaku towarowego.
Znak towarowy to oznaczenie, które identyfikuje produkty lub usługi na rynku jako pochodzące od danego przedsiębiorcy i odróżnia je od tych pochodzących z innych źródeł. Istnieją różne rodzaje znaków towarowych m.in. słowny (ochronie podlega element słowny niezależnie od jego przedstawienia graficznego), graficzny (np. logo, które nie zawiera elementów słownych), słowno-graficzny (będący połączeniem elementów słownych i graficznych, przy czym ochronie podlega znak jako całość np. element słowny w konkretnym przedstawieniu graficznym, nie zaś elementy znaku niezależnie od siebie).
Znak towarowy przekazuje informacje o pochodzeniu, a w wyniku jego używania może również spowodować wytworzenie u nabywców skojarzeń np. co do jakości oznaczanego nim produktu. Jeżeli swoją pracą oraz nakładami finansowymi na promocję zbudujemy silną i pozytywnie odbieraną markę to nie będziemy chcieli, aby inni oferowali swoje produkty pod taką samą lub podobną nazwą czy logo. Klienci mogliby ulec pomyłce i nabywać cudze produkty w błędnym przekonaniu, iż są to nasze produkty. Jeżeli przedsiębiorca prowadzi cukiernię pod danym oznaczeniem, a inny podmiot otworzy cukiernię pod taką samą nazwą to klienci mogą pomyśleć, że jest to po prostu nowa filia wcześniejszej cukierni. Nie tylko spowoduje to, że część klientów będzie kupować produkty w nowej cukierni, ale może także wpłynąć na naszą opinię, jeżeli w drugiej cukierni jakość produktów będzie znacznie niższa. Uzyskując prawo ochronne na znak towarowy możemy skutecznie zakazać innym podmiotom używania naszego oznaczenia.
W pierwszej kolejności rekomenduję sprawdzić czy nazwa, której chcemy używać nie jest już zastrzeżonym znakiem towarowym lub czy nie jest firmą innego przedsiębiorcy. W przypadku, w którym istnieją takie wcześniejsze prawa to ich właściciel może nam zakazać posługiwania się daną nazwą.
Jeżeli myślimy o uzyskaniu monopolu na używanie konkretnej nazwy przez zgłoszenie znaku towarowego to trzeba pamiętać, że nie może być to nazwa opisowa dla produktów lub usług, które chcemy oferować. Sprzedając torby nie uda nam się zarejestrować znaku słownego „super bag”, gdyż ma on charakter opisowy dla oznaczania toreb. Nie można zakazać innym przedsiębiorcom używania elementów bezpośrednio wskazujących na cechy produktu czy usługi. Opisowej nazwy będziemy mogli używać, ale nie uzyskamy prawa ochronnego i nie będziemy mogli skutecznie zakazać konkurencji używania identycznego lub podobnego oznaczenia słownego. Znak, którego elementy słowne mają pewne cechy opisowości możemy spróbować zarejestrować wraz z rozbudowaną warstwą graficzną, jednak pamiętajmy, że zakres ochrony będzie inny.
W zgłoszeniu znaku wskazuje się odpowiednio sklasyfikowane towary lub usługi, dla których oznaczania znak będzie używany. W zależności od liczby klas towarów lub usług zmianie ulega opłata urzędowa. Co do zasady możemy zakazać innym używania identycznego lub podobnego znaku tylko do oznaczania towarów lub usług identycznych lub podobnych do tych, dla których zarejestrowaliśmy znak.
W zależności od obszaru naszej działalności należy zastanowić się na jakim terytorium chcemy uzyskać ochronę. Możemy m.in. zgłosić znak w Urzędzie Patentowym RP w celu uzyskania ochrony w Polsce lub w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej w celu uzyskania ochrony na terytorium całej Unii Europejskiej.
Na koniec pamiętajmy, że jeżeli ktoś zarzuca nam naruszenie jego prawa do znaku towarowego to sprawdźmy ten znak oraz towary i usługi, dla których jest zarejestrowany i jego zasięg terytorialny.
Anna Kawalec, Rzecznik Patentowy, Zawodowy Pełnomocnik Przed Urzędem Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) 