Dbajmy o siłę i kondycję banków – tej szczególnej części dobra wspólnego
Polski sektor bankowy uznawany jest za jeden z najbardziej nowoczesnych w świecie. To efekt solidnej i wieloletniej współpracy banków na forum samorządu bankowego oraz współdziałania z firmami technologicznymi, dobrego kształcenia pracowników banków przez polskie uczelnie, dostępu do międzynarodowej ekspertyzy i dostatecznej otwartości regulatorów i nadzorców na nowe i innowacyjne rozwiązania.
Szczycimy się w szczególności dobrze przygotowaną kadrą, nowoczesnym systemem płatniczym, sprawnym systemem wymiany informacji o klientach oraz paletą instrumentów wsparcia oferowanych przez BGK, NFOŚ, AMiRR. Mimo wielkiego postępu, jaki objął polską bankowość, jest ona nadal niewielka z punktu widzenia relacji funduszy własnych, poziomu oszczędności i rozmiarów akcji kredytowej do PKB. Oznacza to ograniczoną zdolność do finansowania rozwoju polskiej gospodarki w kolejnych latach.
Przez dwie pierwsze dekady transformacji polskie banki rozwijały się nieco szybciej lub w tempie wzrostu PKB. Począwszy jednak od 2012 roku obserwujemy spadek rentowności banków, okresowe osłabianie tempa finansowania przedsiębiorstw. Przyczyn tego stanu jest kilka: niski poziom inwestycji prywatnych, wprowadzenie kilku dodatkowych obciążeń sektora, a wśród nich: obciążenie banków kosztami restrukturyzacji SKOK, wprowadzenie podatku bankowego, dodatkowe wpłaty na BFG oraz Fundusz wsparcia kredytobiorców. Przejawem nieprzyjaznego traktowania sektora bankowego stało się wprowadzenie powszechnych wakacji kredytowych oraz wyniszczające ekonomicznie, niesprawiedliwe społecznie rozwiązania, dotyczące walutowych kredytów mieszkaniowych. Takie, podszyte populizmem podejście do banków oznaczać będzie, poza obciążeniami klientów, szczególnie deponentów, zmniejszenie podaży kredytu. Wyraźne obniżenie zaufania do polityki gospodarczej państwa, wymiaru sprawiedliwości oraz napięte relacje polskiego rządu z UE niepokoją wszystkich przedsiębiorców i wielu obywateli.
Bez wątpienia konieczna jest zmiana polityki państwa w kilku obszarach, w tym także wobec sektora bankowego. Politycy muszą pamiętać o roli pieniądza i banków w społecznej gospodarce rynkowej. Przed nami wiele koniecznych reform i realizacja szeregu programów rozwojowych. Dlatego należy umożliwić bankom efektywną alokację zasobów. W skali kraju musimy wypracować stabilne instrumenty mobilizacji oszczędności oraz prawne i ekonomiczne warunki sprzyjające rozwojowi inwestycji, modernizacji przedsiębiorstw oraz promocji nowoczesnej przedsiębiorczości. Polacy i polskie firmy mogą liczyć na profesjonalizm i odpowiedzialne zaangażowanie bankowców .Dbając o siłę i stabilność rodzimego sektora bankowego, możemy osiągnąć bardzo wiele i budować ojczyznę naszych marzeń oraz wspólną pokojową Europę.
KRZYSZTOF PIETRASZKIEWICZ
Były wieloletni Prezes Związku Banków Polskich.